Eski Bilgisayar için İşletim Sistemi

Eski Bilgisayar için İşletim Sistemi olarak ne yüklemeliyim; Konuyla ilgili (Eski Bilgisayarlara için OS) daha yeni yazımıza da baka bilirsiniz. Eski bilgisayar derken tarihi eser olanlardan bahsetmiyorum. Aşağıdaki resimde gördüğünüz 1957 yılında 5Mb kapasite 50×24 inc yaklaşık 127cmx60cm boyutlarında bir IBM bilgisayara hard diski görüyorsunuz. Diğeri Laboratuvar ortamında 1979 yılında üretilen 250Gb daha yeni bir disk. Bu tarihi eserler için bir şey maalesef bir işletim sistemi önerimiz yok.

• Mac osx
• Windows
• Android
• Linux
• Chrome Os (chromiumos) Google işletim sistemi
• ReactOS windows

Gibi bir çok alternatif bulunmaktadır. Sizin için rehberlik edecek bazı ipuçlarını paylaşayım. Windows işletim sistemi pratikliği ve yaygınlığı dolayısı ile en çok bilinen, tercih edilen OS (Operation System aslında) sistemidir. Ancak evimizdeki bilgisayarlar uzun zaman hizmet ettikten sonra bir kenara atılmaktadır.

Windows İşletim Sistemleri

Bu sebeple bu atıl duran bilgisayarınızı canlandırıp kullanılabilir hale getirelim. Hem milli servet ekonomiye katkımız olsun. En kötü ihtimalle Çalışır hale gelirse birisine hediye edebilirsiniz. Microsoft bilindiği gibi efsane olan XP işletim sistemini piyasandan çekti ardından sürdüğü Vista işletim sisteminin yüzüne bakan olmadı. Ardından çıkan windows 7 işletim sistemi hala bir çok makineyi çalıştırmaktadır.

Ancak microsoft artık windows 7 desteğini çektiğini 1 yıl kadar önce açıkladı. Ardından gelen windows 8 bile artık tam destek bulamıyor. Sadece bir süre daha windows 8.1 olarak desteklenecek sistemi de yakında devre dışı bırakacak.

Peki destek vermemek ne anlama geliyor. Desteklenmeyen işletim sistemine ne olur? ne demek? sistem kullanılmaz mı? bunların yanıtı şu şekilde:

Sistem tabiki kullanılmaya devam edecektir. Microsoft bu ürünlere paket veya program yazmayacaktır.  Güvenlik açığı oluşan bu cihazlar sistem güncellemesi almadığından kolay hacklenecektir. Zaten destek varken bile yaklaşık 150 civarı güvenlik açığı bulunan windows ‘lar daha güvensiz olacaktır.

Bununla birlikte yeni çıkan yazıcı ve donanımların sürücü desteği olmadığından bilgisayarınız çalıştırmayacaktır. Oyunları zaten oynatmayacaktır. Peki bilgisayarımızı çöpe mi atalım? Tabi ki atmayalım.

Eski Bilgisayara Yeni İşletim Sistemi

Eski köye yeni adet getirme zamanı geldi. Artık XP, Vista veya Windows 7 işletim sisteminin ne kadar güvenilmez bir sistem olduğunu biliyorsunuz. Google chrome bile kurmak istediğinizde bu sistem artık desteklenmiyor dedi. Peki şimdi ne yapalım? Artık bir karar verme zamanı geldi. Yapılabilecekler.

1. Eski işletim sistemi yeterliyse kullanmaya devam etmek
2. Eğer sistem yeterli ise yeni windows 10 ve üstü sistemlere geçmek için format atmak
3. Linux işletim sistemlerinden tercih yapmak
4. Android PC versiyonunu kurmak
5. Google Chrome OS kurmak
6. Windows benzeri sisteme geçmek

Alternatifleriniz bunlar. Yukarıda macosx yani hackintosh desteğini de yazdım ancak eski sistemler için tercih edilmez. Çünkü bu sistemler düşük sistemlerde tat vermeyecektir onun için direk pas geçiyorum.

Linux nedir? Açık kaynaklı Ne Demek?

Linux daha önce duymamış olduğunuz bir kelime veya işletim sistemi olabilir. Ancak kullanılan windows işletim sisteminizden daha ucuz ve sorunsuz, güvenli olduğunu söylemek sanırım yanlış olmaz. Bilgisayarınız için ücretsiz verilen işletim sistemidir. Açık kaynaklı ne demek? bu sistemi daha güvensiz yapmaz mı?

Açık kaynak kodlu demek sistemde çalışan tüm uygulamalar tekrar düzenlenebilir. Bunun yanında sizde işe yarar bir program yazarsanız sisteme eklenebilir demektir. Peki virüs ve trojan yazan olmaz mı? Tabi ki olabilir ancak böyle bir durumda sisteme dahil edilmez tespiti halinde yazan kişi yada gruplar ifşa edilir. Program yazması engellenir.

Tümü gönüllü olan yazar ve testerlarla test edilir. Linux sürümüne karar verilir. Çoğunlukla ücretsiz dağıtılır.

Mikrosoft programlarına kullanıcı müdahalesi sınırlıdır. Hayat kurtaran bir program olsa dahi sisteme dahil olmaz sonradan kurulur. Sistem para ile test eden yada gönüllülük esasına göre test edilir.

Eski Bilgisayara için Uygun İşletim Sistemi Hangisi

Milyonlarca çeşit donanım ve ona bağlı bilgisayardan söz ettiğimizi unutmayalım. Bu sebeple şu sistemi kurum süper çalışır deme şansımız maalesef yok. Bunu gördükten sonra seçme şansımız olacaktır. Ancak sistemi siz kurmak isterseniz önerimiz şu şekilde olacaktır.

Kullandığınız bilgisayarın ram miktarı 2Gb ve aşağısı ise 32 bitlik işletim sistemi 4GB ve yukarısı için 64bitlik işletim sistemi tercih edilmelidir. Tabi göz önünde bulundurulması gereken ikinci donanım CPU  64Bitlik işletim sistemini desteklemiyor olabilir bu durumda sisteminiz çok daha eskidir. Telaşlanmayın hala bilgisayarınızı çöpe atın demiyorum. hala kurtarma şansımız var.

64bit ve 4gb olan pc yada notebooklarınıza yukarıda yazdığımız tüm sistemleri rahatça kurabilirsiniz. Gelelim onun altında kalan cihazlara. Bu tür bilgisayarlar için Ubuntu LTS destekli 32 bit işletim sistemi mükemmel olabilir. sistemleri google ve youtube videolarından ara yüze ve kurulumuna bakabilirsiniz. 16Gb lik boş bir USB flashla rahatlıkla kurabilirsiniz.

USB ile Yükleme için Tavsiye

USB stick yada flash bellek denilen cihazlardan Bim yada A101 den rahatlıkla alabilirsiniz ne marka aldığınızın çok önemi yok. Ancak Linux iso ‘ları bunun içine kopyalarsanız çalışmayacağını biliyorsunuz. Ne kullanmalıyım?

USB flashlamak için kullanılan programlar en iyileri şunlardır:

1. Yumi – multiboot
2. Lili -Livelinux drive
3. Ventoy – multi USB
4. Win32 diskimage
5. Universal USb drive(Yumi ile aynı)
6. Etcher usb
7. Rufus en pratik usb
8.  UNetbootin boot USB Multi
9. Sardu
10. Multisystem USB Tool
11. LiveUSB
12. Xboot Multi boot USB

Hepsi için bir LINK veriyorum

İndirilen iso dosyası bu programlarla aktarıldıktan sonra kolayca sistem kurulacaktır. Linux işletim sistemi virüs içermez ve windows ta olduğu şekliyle virüs kapmaz. Gönül rahatlığı ile kullanabilirsiniz.

Çok Eski Bilgisayarlar için

Geldik işlemcisi 64bit desteklemeyen 2 gb altındaki sistemlere. Bu sistemler için linux sistemleri önerebilirim. Ancak bu sistemler LXDE, Xfce arayüzlerini seçmeniz gerekecektir. Lubuntu bunlardan birisi diğer dağıtımları da tercih edebilirsiniz. Bilgisayarınız tam sınırda ve bir tık iyi ise linux “mate” ara yüzünü kurabilirsiniz. Windows a benzeyen sürümlerden elemantaryOS bile tercih edilebilir.

Bunları duyduk ama hazzetmedik derseniz en hızlı sistem “Raspberry Pi OS” PC hızlı bir sistem olarak işinizi görecektir. Son kullanıcıların windows alışkanlığı bu sistemler bedava dahi olsa dikkatlerini çekemeyebiliyor. Bu sistemlerin zaten Türkçe desteği olduğunu söylememiz bile bu gerçeği değiştirmeyecektir.

Bu sebeple alışık olduğunuz ara yüzler ve programlar için “Reactos” tercih edebilirsiniz. Fakat kısıtlı donanım desteği ve kurulum sonrası yaşayacağınız sorunlar sebebiyle diğer bir alternatifi deneyebilirsiniz.

Yine bir Linux türevi olan Android işletim sistemini Pc ye kurabilirsiniz.

Pc Android İşletim Sistemi

Yukarıda yanlışlıkla yazmadım ve sizde yanlış okumadınız. Macos, IOS, Android, Ubuntu, Fedora, Suse hepsi bir linux işletim sistemidir. Bu sistemlerin avantajı ücretsiz olması yanında virüs olmaması en büyük avantajlarının başında gelmektedir.

Peki cep telefonlarında kullanılan sistem pc de çalışır mı? Emületör olarak “BlueStacks” ve “Memu” gibi windows üzerinde yıllardır çalışan sistem neden pc de çalışmasın. Hem bu iş için çalışan bir çok firma varken. Peki bunları sırlamamız gerekirse:

BlueStacks

• Hafif ağırlıklı, en hızlı Android emülatörlerinden biri.
• Önceden ayarlanmış oyun kontrolleriyle birlikte gelir.
• Özelleştirilmiş yerleşik kontroller.
• Aynı anda birden fazla ekranda oyun oynamanıza izin verir.
• Ağır uygulamaları çalıştırırken bilgisayar kullanımını optimize eder.
• Yerel dilinizde oyun oynamanıza izin veren gerçek zamanlı bir çeviri özelliği içerir.
• Daha akıcı bir oyun deneyimi için yüksek FPS oranı.
• Bilgisyaraınız elverirse HD kalitesinde çeşitli oyunlar sunar.
• Video kaydı.
• Ekran görüntüleri yakalama.

Eksileri:

• Windows üzerine kurulması şart
• Arada takılma yapabiliyor
• Oyunlarda gecikme söz konusu

Yukardan çıkan sonuçlara göre PC ye kurulum için uygun değil ama fikir olması açısından yazdım

Chrome OS

Google basit işlerde kullanılması için çıkardığı netbooklar için kendi geliştirdiği işletim sistemini kullanmakta. Bu sistem Pc ye kurulmasının yanında eski bir cihaz için uygun değil ama fikir edinmeniz için yukarda yazmıştım devam ediyorum.

• Windows, macOS ve Linux işletim sistemleri ile birlikte çalışabilir.
• Kurulumu basit ve kullanımı kolaydır.
• Güvenli.
• Kişiselleştirilmiş arama asistanı.
• Pil seviyesini, WiFi bağlantısını ve diğer önemli bilgileri gösteren bir “Durum Tepsisi” özelliği ile birlikte gelir.
• Uygulamaları ve oyunları hızlı başlatmak için özel bir başlatıcı.

Eksileri:

64bit cpu istediğinden eski pcler için uygun değil. 32bit için USB flash için etcher kullanılabilir ancak eski cihazları çalıştırmaz

Düşük ram ile sorun çıkarmaktadır.

Android x86 PC

• Netbooklar için idealdir.
• Bir çok donanımı destekler
• Bluetooth desteğide vardır.
• Geliştirci desteği ile büyümektedir.

Eksileri:

• Yavaş çalışma
• Anlaşılmaz hata mesajları

PrimeOS

• Gerçek bir masaüstü deneyimi sunar.
• Windows ve macOS ile kullanılabilir.
• Rahat ve estetik olarak organize edilmiş kullanıcı ara yüz.
• Oyun kontrollerini özelleştirmek için anahtar eşleme işlevi içerir.
• Yıldırım hızında performans.
• Alt+tab tuş kombinasyonunu kullanarak birden çok sekme arasında hızlıca geçiş yapın.
• Dahili dosya yöneticisi.
• Windows benzerlikleri

Eksileri:

• Bazı uygulamalar telefon için tasarlandığından tam ekranda çalışmayabilir
• Uygulama yönlendirilemeye bilir

Primeos kurulup denenebilir. Ben beğendim umarım işinize yarar

PhoenixOS

• Çoklu pencereler desteklenir.
• x64 mimarisini destekler.
• Anahtar eşleme işlevleriyle birlikte gelir.
• Tüm bildirimlerinizi tek bir yerden kontrol etmenizi, görüntülemenizi ve yönetmenizi sağlayan bildirim merkezi.
• Çeşitli uygulamalar arasında geçiş yapmak için tek tuşla geçiş özelliği.
• Uygulama klonları, aynı uygulamanın birden çok kopyasını oluşturma özelliği.
• Evrensel arama.
• Dosya Yöneticisi.
• Ethernet ve LAN erişimi.
• Pc için tasarlanmış andoid

Eksileri:

• Reklam çıkabilir

Bu sistemde eskipcnize hayat verebilir 32bit bulmak sorunda olsa bulunabiliyor.

BlissOS

• Optimizasyonlar, ayarlar detaylı
• Windows, macOS ve Linux ile birlikte çalışabilir.
• ARM ve x86 mimarisini destekler.
• Gamepad, Joystick yapılandırmalarını içerir.

Eksileri:

• Kurulumu sorunlu
• Donanım sorunu çıkarabilir.

Kurulum sorunları yaşansa dahi güzel bir android sistemi. Denemek isterseniz kurun deneyin.

RemixOS

• Çekici, anlaşılması kolay kullanıcı arayüzü.
• Hızlı kurulum süreci.
• Minimum donanım gereksinimleri.
• Hem 32 bit hem de 64 bit işletim sistemi ile uyumludur.
• Donanım desteği iyi

Eksileri:

Pek bilinmeyen bir sürüm kurulum dosyalarını bulmak sorun olabiliyor.

Android olarak iyi bir işletim sistemi başarılı bir ara yüz

Openthos

• Hafif yerel GUI.
• Düşük gecikme süresi ve 60 FPS kare hızı.
• Disk şifreleme ve biyometri özelliği dahildir.
• Çoklu pencere, Dosya Yöneticisi ve Görev Yöneticisi içerir.
• Windows, Mac ve Linux ile uyumludur.
• UEFI işletim sistemi

Eksileri:

• Eski cihazlara uygun değil
• Kullanıcıların alışık olmadığı değişik bir ara yüz

Lineage OS

• Gelişmiş güvenlik için bir kilit ekranı içerir.
• Uygulama izinlerini yönetmenize olanak tanıyan benzersiz bir “Gizlilik Koruması” özelliği ile birlikte gelir.
• Parlaklığı ayarlayarak, simgeleri yeniden düzenleyerek ve temaları uygulayarak ara yüzü özelleştirin.
• Ara sıra düzenli güncellemeler yayınlanır.

Eksileri:

• Pc uygun değil

Linage ve Genymotion OS sistemi Andoid test etmek için lazım olabileceğinden ekliyorum

Genymotion

• Optimize edilmiş bilgisayar performansı daha az miktarda RAM tüketir.
• Sınıf güvenliğinde en iyisi.
• SDK’lar ve API’lerle entegrasyonu ve kullanımı kolaydır.
• Sınırsız sanal cihaza anında erişim.
• Yapılandırması kolay.

Eksileri:

Kayıt olup indirmek gerekiyor pc ye kurulum yapılabildiği yazıyor ancak test edemedik.

Yazdıklarımız ışığında deneme yanılma yöntemiyle bir android PC sahibi olabilirsiniz. Eğer kullanmayacaksanız birisine hediye ettiğinizde en azından işine yarayacaktır. Windows olmadığından uzun soluklu olarak hizmet verebilir. Kolay gelsin. Diğer faydalı yazılarımızı blog sayfamızdan okuyabilirsiniz.